శృంగార క్రీడలో ప్రదర్శించే విభిన్నతను బట్టి వాత్సాయనుడు మహిళలను భిన్న జాతులుగా వర్గీకరించాడు. అందులో చిత్రిణీ జాతి స్త్రీ ఉంది. ఆ జాతి స్త్రీ విశిష్టమైంది నడకలో అందం చిత్రిణీ ప్రత్యేకత. నడుము దంటుపుల్లలా ఉంటుంది. చూపులు సూదంటు రాయిలా గుచ్చకుంటాయి. చన్నులు గోపురాలు. పిరుదులు సిరిపురాలు. పిక్కలు అరటి పువ్వులు. గొంతు విప్పితే చకోరపక్షి మాట్లాడినట్లు ఉంటుంది. వెల్లకిలా పడుకుని ఉన్నప్పుడు నాభి నుంచి ఆ దిగువ ప్రాంతమంతా పల్లంగా ఉండి మదన గృహం దగ్గరికి వచ్చేసరికి గుండ్రంగా , ఉబ్బెత్తుగా ఉంటుంది. లోపలికి వెళ్లామా లోతెంతో తెలీదు. నిండా మదనజలం. తాకితే దిగబడినట్టే.
చిత్రిణీ చంచలం. పక్వానికి రాకుండానే పక్కమీద విచ్చుకోవాలని చూస్తుంది. పుల్లటి ఆహార పదార్థాలు చూస్తే చాలు పులకరిస్తుంది. తిండి పట్ల యావలేదు. యావగింపూ లేదు. సీతాకోక చిలుకు రెక్కల్ని చీరలా కుట్టుకుందా అనిపిస్తుంది. రంగురంగుల చీరలంటే పడి చస్తుంది. దాన్ని విప్పితే ఒంటి మీది నుంచి కమ్మటి పరిమళం గుప్పుమంటుంది. పూలంటే మహాప్రీతి.
ఈ మనిషికి ఒక పట్టాన కోపం రాదు. శాంతమూర్తిలా ఉంటుంది. వస్తే ఎలా ఉంటుందో చెప్పవశం కాదు. ఎక్కడా స్థిరంగా ఉండదు. ఐతే ఆత్మ గౌరవం ఎక్కువ. మామూలు రతిపట్ల అంతగా ఆసక్తి చూపదు. కళ్లతో చేతులతో బంధనాలు వెయ్యాలి. అప్పుడే కరిగిపోతుంది. ఒరిగిపోతుంది. ఊళ్లు తిరగడమంటే ఆమెకు గాలిలో తేలడమే. ప్రయాణాలు పెద్ద సరదా.
ఎక్కడికి వెళ్లినా పురుషుల చూపులన్నీ ఆమె మీదే ఉంటాయి అందుకే వాత్స్యాయనుడు- చిత్రిణీ అంటే మగాళ్లకు తంగేడు చెట్టుకు ఉన్న జున్ను లాంటిదని చెప్పాడు. దానర్థం. సులభంగా లభిస్తుందని. లభించడమంటే చూపు చూపు కలుస్తుంది. రతి సమయంలో చిత్రిణీ కదలికలను చూసి తరించవలసిందే గానీ వర్ణించడం కష్టం. మాటిమాటికీ నడుముపైకి ఎత్తుంటుంది. పురుషుణ్ణి లోనికి లాక్కుంటుంది. తొడలతో అతడిని అదిమి పడుతుంది.
అతడు పూర్తిగా లోనికి రాలేని అసక్తుడైతే తనే తిరగబడుతుంది. మనిషిని ఆక్రమించుకుని ఉపరతికి ఉపక్రమిస్తుంది. నెమ్మదిని సహించలేదు. రాత్రి మొదటి జాము అయ్యాక రతిక్రీడకు తహతహలాడుతుంది. వెతుకులాడి దరి చేరుతుంది. ఉద్రేకం ఎక్కువైనప్పుడు తనపై పురుషుడిని నొక్కుకుంటుంది. ఇష్టులను పలవరిస్తుంది. చేష్టలుడిగిన పురుషుడిని ఈసడిస్తుంది. మొత్తంమీద తుఫానులా రేగి తాపం తీరాక స్వేదం చిమ్ముతుంది. సేద తీరుతుంది.